top of page

30 Μαΐου 2018

Μαριλή Ασκοξυλάκη | Με την κρυοσυντήρηση ωαρίων μπορεί μια γυναίκα να αποκτήσει παιδί όταν το επιθυμεί και όχι όταν πρέπει.

Μαριλή Ασκοξυλάκη | μαιευτήρας | γυναικολόγος | Μανταλένα Μαρία Διαμαντή | klik | συνέντευξη | κρυοσυντήρηση ωαρίων

Αποκλειστική συνέντευξη στο klik με μια υπέροχη επιστήμονα η οποία ανάμεσα σε άλλα εξηγεί ότι ο χρόνος δεν ‘τελειώνει’ για τις γυναίκες που θέλουν να καθυστερήσουν τη μητρότητα.-Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή

"Τί θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;” τη ρώτησα. “Γιατρός για να βοηθάω τους ανθρώπους!” μου είπε χωρίς δεύτερη σκέψη. Ήμασταν μαθήτριες της Α` Γυμνασίου... Την εποχή που τα Σαββατοκύριακα ανταλλάζαμε επισκέψεις - η μία στο σπίτι της άλλης- τότε που ακόμη παίζαμε με τις Barbie και ονειρευόμασταν πώς θα ήταν η ζωή μας πολλά χρόνια αργότερα… Με τη Μαριλή μας συνδέουν πολλά...  Απολαύσαμε την ξενοιασιά της εφηβείας μας, δίχως να βιαστούμε να μπούμε στον "κόσμο των μεγάλων" και να υποκριθούμε ότι γίναμε “γυναίκες” πριν την ώρα μας... Τα χρόνια άλλωστε κυλάνε τόσο γρήγορα και ποτέ δεν γυρνάνε πίσω... Νομίζω ότι αυτό το νόημα το είχαμε συνειδητοποιήσει από νωρίς...

 

Οι γονείς μας μάς μεγάλωσαν με τις ίδιες καλές αρχές, αξίες, ιδανικά και κυρίως με απέραντη αγάπη... Όλη αυτή η “θαλπωρή” που δεχθήκαμε από τις οικογένειές μας, μπορεί να μας δημιούργησε ιδιαίτερες ευαισθησίες και έντονο συναίσθημα,  οι εμπειρίες ζωής όμως, μας έμαθαν ότι οφείλουμε να είμαστε ρεαλίστριες και λογικές...

 

Μπορεί η  Μαριλή να έμεινε αρκετά χρόνια στο εξωτερικό λόγω σπουδών κι εργασίας και να μας “χώρισαν” οι χιλιομετρικές αποστάσεις, ωστόσο είναι σαν να μην “χαθήκαμε” ποτέ... Όταν μετά από πολύ καιρό ανταμώσαμε και διηγηθήκαμε τις “περιπέτειές” μας, ήταν σαν να μην πέρασε μια μέρα...

Είμαι περήφανη για την αγαπημένη μου φίλη, καθώς πραγματοποίησε το όνειρό της: έγινε γυναικολόγος. “Αν κάνεις τη δουλειά που αγαπάς, δε θα χρειαστεί να εργαστείς ούτε μια μέρα στη ζωή σου”, ήταν η συμβουλή του Κομφούκιου και πιστεύω ότι αυτή είναι και η περίπτωση της  Μαριλής. Ο λόγος που θέλησα να μου παραχωρήσει συνέντευξη και να μου μιλήσει για τη δουλειά της, δεν ήταν επειδή είχα στο μυαλό μου απλά να παρουσιάσω τη φίλη μου -αν και είναι τρυφερή και συγκινητική η διαδικασία... Βασικό κίνητρό μου είναι όχι μόνο να ενημερωθούν οι γυναίκες για διάφορα γυναικολογικά θέματα που τις αφορούν, αλλά να περάσουμε ένα σημαντικό μήνυμα : η μητρότητα μπορεί να καθυστερήσει και δεν υπάρχει λόγος να αγχώνονται, να πιέζονται χρονικά... Με τη βοήθεια της ιατρικής, ο χρόνος μπορεί να “σταματήσει” και κάθε γυναίκα να γίνει μητέρα σε μεγαλύτερη ηλικία... Τον τρόπο θα μας εξηγήσει η μαιευτήρας-γυναικολόγος, Μαριλή Ασκοξυλάκη.

-Κατά πόσο σε επηρέασε ο πατέρας σου ν’ ασχοληθείς με το επάγγελμα του γυναικολόγου και πότε αποφάσισες ότι αυτό ήθελες να κάνεις στη ζωή σου?

-Μπορώ να πω ότι με πατέρα γυναικολόγο, μάλλον επηρεάστηκα πολύ στο να γίνω και εγώ γυναικολόγος. Από την ηλικία των 4 ετών θυμάμαι να μου αρέσει να ακολουθώ τον πατέρα μου στα νοσκομεία και να προσπαθώ να κατανοήσω πώς ένα μωρό βγαίνει από την κοιλιά της μαμά του. Μεγαλώνοντας, η απορία μου έγινε στόχος ζωής. Να βάλω και εγώ το δικό μου λιθαράκι και να βοηθήσω όσο περισσότερες γυναίκες μπορώ να φτιάξουν τη δική τους οικογένεια.

 

 -Πως πρέπει να επιλέγουν οι γυναίκες έναν γυναικολόγο?

-Ο γυναικολόγος για κάθε γυναίκα πρέπει να είναι ένα άτομο που να της εμπνέει εμπιστοσύνη και να την κάνει να αισθάνεται άνετα. Να νίωθει οτι μπορεί να της λύσει κάθε της απορία και να την καθησυχάσει σε κάθε της προβληματισμό. Πέραν του κριτηρίου της προσωπικής επαφής και επικοινωνίας για τον σχηματισμό προσωπικής άποψης, η γυναίκα θα πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη της, τις συστάσεις και την ιατρική του εμπειρία, το βιογραφικό του (σε ποιό Πανεπιστήμιο φοίτησε, σε ποιά νοσοκομεία ειδικεύτηκε, αν έχει κάνει κάποια εξειδίκευση, αν είναι κάτοχος μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου) καθώς και την κλινική του εμπειρία. Το να είναι επικοινωνιακός ένας επαγγελματίας είναι επιθυμητό, αλλά δεν διασφαλίζει την επιστημονική κατάρτιση ούτε την χειρουργική του δεινότητα.

-Μια γυναίκα ανάλογα την ηλικία της τι πρέπει να φροντίζει και κάθε πότε πρέπει να επισκέπετεται το γυναικολόγο της?

-Ο ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος περιλαμβάνει μία σειρά εξετάσεων με σκοπό την πρόληψη ή την έγκαιρη διάγνωση προβλημάτων που σχετίζονται με την υγεία της γυναίκας. Εξάλλου η πρόληψη έχει πολλαπλάσια αξία από τη θεραπεία.

Η γυναίκα σε κάθε ηλικιακό της φάσμα έχει διαφορετικές απαιτήσεις από την επίσκεψη στο γυναικολόγο της.Η έφηβη και νεαρή γυναίκα πριν την έναρξη της σεξουαλικής της ζωής δεν έχει συνήθως επισκεφτεί γυναικολόγο. Παρ’ όλα αυτά το νεαρό κορίτσι έχει ανάγκη μιας πρώτης αναγνωριστικής επίσκεψης, με τη συνοδεία καλύτερα της μητέρας. Η γυναικολογική προσέγγιση περιλαμβάνει τις ιδιαιτερότητες της εμμήνου ρύσεως της εφήβου και τον ιδανικό τρόπο φροντίδας της περιοχής. Η συζήτηση συνεχίζεται με τη συμβουλή του ειδικού σε θέματα προφύλαξης από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, αποφυγή των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων και την προφύλαξη από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μέσω του εμβολιασμού.

Το τεστ-παπ και η γυναικολογική εξέταση θα πρέπει να πραγματοποιούνται κάθε χρόνο από την ηλικία των 21 ετών. Η γυναικολογική εξέταση περιλαμβάνει την εξωτερική επισκόπηση των γεννητικών οργάνων και την εσωτερική (από τον κόλπο) ψηλάφηση της μήτρας και των ωοθηκών. Μέσω της γυναικολογικής εξέτασης αποκλείονται πολλές παθολογικές καταστάσεις, όπως φλεγμονές, τοπικές λοιμώξεις, συγγενείς ανωμαλίες αλλά και γυναικολογικοί όγκοι.

 Η υπερηχογραφική εξέταση ολοκληρώνει τον έλεγχο για να υπάρχει και η οπτική απεικόνιση των έσω γεννητικών οργάνων. Για γυναίκες 20-40 ετών, συνιστάται και μαστολογική εκτίμηση με ψηλάφηση και υπερηχογράφημα μαστών εάν κρίνεται αναγκαίο. Μαστογραφία αναφοράς πραγματοποιείται μεταξύ 35-40 ετών.

Για γυναίκες 40-75 ετών, στον ετήσιο έλεγχο προστίθεται και η μαστογραφία. Επίσης, μέτρηση οστικής πυκνότητας για έλεγχο οστεοπόρωσης για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

-Από ποιά ηλικία και μετά η γυναίκα πρέπει να κάνει μαστογραφία?

 -Σε γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό, η πρώτη μαστογραφία ή μαστογραφία αναφοράς όπως λέγεται, θα πρέπει να γίνεται μεταξύ 35 και 40 ετών. Σε γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού στην οικογένεια, η μαστογραφία πρέπει να γίνεται περίπου 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία στην οποία εμφανίστηκε ο καρκίνος στο μέλος της οικογένειας. Μετά την ηλικία των 40 ετών κάθε χρόνο πρέπει να επαναλαμβάνεται η μαστογραφία και αυτό επειδή μετά την ηλικία αυτή ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου αυξάνεται. Έτσι, κάνοντας μαστογραφία κάθε χρόνο, δίνεται η δυνατότητα, αν στο μεταξύ αναπτυχθεί κάποια κακοήθεια, να μπορούμε να την εντοπίσουμε σε πολύ αρχικό στάδιο και κατά συνέπεια να την αντιμετωπίσουμε. 

-Θα ήθελα να μας μιλήσεις για το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

-Το εμβόλιο έναντι του HPV( του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων) σχεδιάστηκε, παρασκευάσθηκε και μελετήθηκε με σκοπό την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων νοσημάτων που προκαλούνται από τον ιό (οξυτενή κονδυλώματα). Ο εμβολιασμός ωστόσο δεν υποκαθιστά τον τακτικό έλεγχο ρουτίνας, δηλαδή  το τέστ παπ. Η λοίμωξη από τον ιό HPV μπορεί να προληφθεί μόνο με τον εμβολιασμό και τη χρήση προφυλακτικού. Το νέο εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που κυκλοφορεί, παρέχει προστασία από 7 καρκινογόνους (υψηλού κινδύνου) και 2 χαμηλού κινδύνου τύπους του ιού.

Το εμβόλιο για τον HPV πρέπει να γίνεται από όλες τις κοπέλες και όσο πιο νωρίς γίνεται. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, τα κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών πρέπει να θωρακίζονται με το εμβόλιο έναντι του HPV. Ο έγκαιρος εμβολιασμός πριν την έκθεση στον ιό προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη προστασία και για αυτό το λόγο το εμβόλιο χορηγείται δωρεάν μέχρι τα 18 έτη. Ωστόσο, ακόμα και αν μία γυναίκα έχει μολυνθεί με τον ιόHPV και μάλιστα με ογκογόνο στέλεχος, θα προστατευθεί από τα υπόλοιπα ογκογόνα στελέχη του ιού, άρα έχει να ωφεληθεί σημαντικά με τον εμβολιασμό. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι το εμβόλιο έχει τις συνήθεις παρενέργειες των εμβολίων, δηλαδή μπορεί να προκληθεί τοπικός ερεθισμός (ερυθρότητα ή οίδημα) στο σημείο που γίνεται η ένεση, χαμηλός πυρετός, ελαφρά ζάλη ή αλλεργικές αντιδράσεις.

Ποιά η συμβουλή σου για τις έφηβες που ξεκινούν από αυτή την τόση νεαρή ηλικία τις σεξουαλικές επαφές?

Η καλύτερη περίοδος για να έχει την πρώτη της σεξουαλική επαφή μια κοπέλα είναι η ηλικία των 17-19 ετών, μιας και τότε είναι έτοιμη και βιολογικά και συναισθηματικά να απολαύσει και να χαρεί το πρώτο σκαλοπάτι της σεξουαλικής της ζωής. Είναι αναγκαίο η έφηβη να προχωρήσει στην πρώτη φορά όταν θα αισθάνεται έτοιμη και διαθέσιμη συναισθηματικά για αυτό. Η έφηβη, θα πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένη, ώστε να μπορέσει να απολαύσει κάθε στιγμή της πρωτόγνωρης αυτής εμπειρίας.

 Οι στόχοι της σωστής ενημέρωσης είναι η αναγκαία χρήση του προφυλακτικού καθόλη τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής καθώς προστατεύει τόσο από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη όσο και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Επίσης, οι έφηβες θα πρέπει  να γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν αν συμβεί κάποιο ατύχημα με το προφυλακτικό ή πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη (καθώς πολλές εκτρώσεις γίνονται δυστυχώς σε έφηβες) ζητώντας βοήθεια από τους γονείς και το γιατρό τους. Το χάπι της επόμενης ημέρας είναι μια λύση επείγουσας αντισύλληψης, αλλά δεν πρέπει να γίνεται συστηματικά και ούτε θα πρέπει να λαμβάνεται χωρίς τις οδηγίες του γυναικολόγου. Τέλος το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας καλό είναι να γίνεται πρίν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής.

Ποιά η γνώμη σου για την ΚΤ και για την αύξηση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα?

Στην Ελλάδα σχεδόν το 58% των τοκετών γίνεται με καισαρική τομή. Στη χώρα μας οι καισαρικές τομές μετατράπηκαν μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, από μια αναγκαστική επιλογή για καθαρά ιατρικούς λόγους, σε μια κοινωνικά αποδεκτή μέθοδο, «βολική» από άποψης χρόνου για γιατρούς και γονείς.  Προσωπικά θεωρώ ότι η καισαρική τομή είναι μια μέθοδος τοκετού που προσφέρει μεγάλη ασφάλεια τόσο στη μητέρα όσο και στο παιδί, σε σύγκριση με παλαιότερα χρόνια, η οποία πρέπει όμως  να γίνεται με φειδώ και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

 Σήμερα κατά μέσο όρο σε ποιά ηλικία κάνουν οι Ελληνίδες παιδιά?

Οι γυναίκες κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες, επιλέγουν να γίνουν μητέρες σε όλο και μεγαλύτερες ηλικίες, αυξάνοντας τον μέσο όρο γέννησης του πρώτου τους παιδιού κυρίως κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Για τις Ελληνίδες ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 30,2 έτη και είναι ο τρίτος υψηλότερος στην Ευρώπη (μετά την Ιταλία και την Ισπανία).

Οι Ελληνίδες δυστυχώς γεννάνε λίγα παιδιά και σε μεγάλη ηλικία σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής ένωσης.

 Πιστεύεις ότι η μητρότητα έχει όριο ηλικίας?

Υπάρχει ιδανική ηλικία για να αποκτήσει μια γυναίκα παιδί; Θεωρητικά, ισχύει ότι η πενταετία μεταξύ 25 και 30 ετών είναι η καλύτερη βιολογικά. Εν συνεχεία, καθώς τα χρόνια περνούν, οι πιθανότητες αποβολής, γενετικών ανωμαλιών του εμβρύου (όπως για παράδειγμα το σύνδρομο Down) και προωρότητας αυξάνονται, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι πιθανότητες φυσιολογικής σύλληψης.Όμως, επειδή οι συνθήκες ζωής αλλάζουν, ολοένα και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν ή καταφέρνουν να τεκνοποιήσουν μετά τα 35 ή ακόμα και μετά τα 40 χρόνια τους. Άλλωστε, η εξωσωματική γονιμοποίηση επιτρέπει να κυοφορήσουν γυναίκες που έχουν παλέψει χρόνια ή που δεν μπορούν να συλλάβουν φυσικά λόγω ηλικίας, θέτοντας ως επιτρεπτό όριο τα 50 χρόνια.Από την άλλη, πέραν των βιολογικών, υπάρχουν και οι ψυχολογικοί παράγοντες, που ευνοούν τις γυναίκες μεταξύ 30 και 40 ετών. Με άλλα λόγια, όπως έχουν καταδείξει διεθνείς έρευνες, μια μητέρα μεγαλύτερης ηλικίας είναι συνήθως πιο ώριμη, πιο κατασταλαγμένη, έχει ολοκληρώσει τις σπουδές της, έχει αποκατασταθεί επαγγελματικά και έχει μεγαλύτερη οικονομική ασφάλεια. Επομένως, είναι πιο «έτοιμη» να ασχοληθεί με ένα παιδί, καθώς έχει «ζήσει τη ζωή της». Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε τους κινδύνους που υπάρχουν σε κύησεις γυναικών μεγαλύτερης ηλικίας, όπως ο διαβήτης κύησης, η προεκλαμψία, οι διαταραχές του πλακούντα.

Συμπερασματικά, η ιδανική ηλικία για τη μητρότητα προκύπτει από τη συνάρτηση του βιολογικού και ψυχολογικού χρόνου, αλλά και πολλών άλλων παραγόντων, ιατρικών, κοινωνικών και οικονομικών. Πάνω απ’ όλα, πάντως, είναι απαραίτητο ο ερχομός του παιδιού να είναι συνειδητή απόφαση για τους γονείς του. 

 Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η καλή ψυχολογία στο να μείνει μια γυναίκα έγκυος και να έχει μια ομαλή, τελειόμηνη εγκυμοσύνη?

 

Για πολλά χρόνια, η βασική διαμάχη μεταξύ των ειδικών ήταν αν το στρες επηρεάζει τη γονιμότητα ή μήπως η ίδια η υπογονιμότητα ευθύνεται για το στρες. Οι έρευνες μας λένε πως η  σχέση μεταξύ των δύο είναι μάλλον αμφίδρομη: πως, δηλαδή, το στρες μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα, αλλά και η υπογονιμότητα επηρεάζει την ψυχική διάθεση, με τρόπο μάλιστα αρκετά δραστικό. Γενικά, πάντως, οι έρευνες δείχνουν ότι η καλή ψυχολογία μπορεί να επηρεάσει θετικά, ακόμα και γυναίκες που έχουν καταφύγει στην εξωσωματική γονιμοποίηση για να μείνουν έγκυες, αυξάνοντας τα ποσοστά επιτυχίας.

Επίσης, η συναισθηματική υγεία και η ψυχολογική κατάσταση της εγκύου μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στην έκβαση της εγκυμοσύνης. Η καλή ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας, έχει να κάνει και με το στενό οικογενειακό της  περιβάλλον,  αλλά φυσικά ο σύντροφος παίζει μεγαλύτερο ρόλο, καθώς συντελεί καθοριστικά  στην ψυχική ισορροπία της συντρόφου του. Η στήριξη λοιπόν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη μέλλουσα μητέρα τόσο για να καταφέρει να διαχειριστεί τις συνεχείς αλλαγές, όσο και για να προετοιμαστεί για μια υγιή σχέση με το μωρό της.

 Τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν πρόβλημα γονιμότητας πώς μπορούν να βοηθηθούν σήμερα?

Η υπογονιμότητα στις μέρες μας είναι ένα συχνό πρόβλημα και αφορά το 13 - 15% των ζευγαριών διεθνώς. Η διερεύνηση κάθε ζευγαριού που παρουσιάζει πρόβλημα γονιμότητας, απαιτεί μεθοδικό και συστηματικό έλεγχο που πρέπει να γίνεται και να αξιολογείται από ειδικούς στον τομέα της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Με τον όρο υποβοηθούμενη αναπαραγωγή εννοούμε τις τεχνικές που σκοπό έχουν την επίτευξη κύησης και όχι κατ` ανάγκη την εξωσωματική γονιμοποίηση. Η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας πρέπει να σχεδιάζεται ανάλογα με το ιστορικό του ζευγαριού. Οι τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής περιλαμβάνουν:

· Παρακολούθηση της ωοθυλακιορρηξίας (σε φυσικό κύκλο, χωρίς φαρμακευτική αγωγή)

· Ενδομητρική σπερματέγχυση

· Φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών (με σκοπό την πολλαπλή ανάπτυξη ωοθυλακίων)

· Εξωσωματική γονιμοποίηση

Η εξωσωματική φαντάζει στους περισσότερους ως μια ψυχοφθόρα διαδικασία. Μετά από πόσο διάστημα ελευθέρων επαφών, ένα ζευγάρι θα πρέπει να την επιλέξει?

Κάποια ζευγάρια μπορεί να τα καταφέρουν από τον πρώτο μήνα. Αυτός όμως δεν είναι ο κανόνας. Συνήθως, από τη στιγμή που ξεκινούν τις προσπάθειες για εγκυμοσύνη, τα περισσότερα ζευγάρια  μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν μέχρι και 12 μήνες για να συλλάβουν, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό μπορεί να κάνει δύο χρόνια να συλλάβει. Αν το ζευγάρι δεν έχει καταφέρει να συλλάβει μέσα σε ένα χρόνο, καλό είναι να απευθυνθεί σε έναν ειδικό γονιμότητας, ενώ αν η γυναίκα είναι μεγαλύτερη των 35 χρόνων, το διάστημα αυτό μειώνεται στους έξι μήνες. 

 

 Η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι μια μέθοδος που μπορεί να είναι ευεργετική για μια σειρά από λόγους για τις γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για το μέλλον. Θα ήθελα να μου μιλήσεις γι’ αυτό.

Η φύση προετοίμασε τη γυναίκα να είναι πιο γόνιμη στα 21-25 χρόνια. Δυστυχώς όμως, η φύση δεν κατανοεί τις ανάγκες της σύγχρονης γυναίκας, δηλαδή τις σπουδές και την επαγγελματική της κατάρτιση. Συχνά τίθεται το δίλημμα : καριέρα ή οικογένεια. Όλα αυτά για να τα κάνει μια γυναίκα σίγουρα θα περάσει τα 35 και θα φτάσει στα 40. Έλα όμως που τα 40 είναι ήδη αργά για τη φύση. Με την κατάψυξη (ή διαφορετικά κρυοσυντήρηση) ωαρίων είναι  πλέον σε θέση η γυναίκα να οργανώσει τη ζωή της και τις σχέσεις της απαλλαγμένη από το άγχος ότι «τελειώνει ο χρόνος». Και ενώ αρχικά η μέθοδος αναπτύχθηκε για ασθενείς που έπρεπε να υποβληθούν σε θεραπείες που επηρεάζουν τη γονιμότητα (π.χ. χημειοθεραπεία) με στόχο την επίτευξη εγκυμοσύνης στο μέλλον, τελικά εφαρμόζεται κυρίως για κοινωνικούς λόγους.

Η κατάψυξη ωαρίων, έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Αλλά τον τελευταίο καιρό έχει συζητηθεί εκτενώς από τα μέσα ενημέρωσης, ειδικά όταν οι εταιρίες Facebook και Apple ανακοίνωσαν πως θα πληρώνουν την κατάψυξη ωαρίων για τις γυναίκες υπαλλήλους τους. Το γεγονός αυτό στάθηκε αφορμή για να «απενοχοποιηθεί»  η κατάψυξη ωαρίων. Δεν είναι λίγες και οι διάσημες γυναίκες τόσο της εγχώριας όσο και της διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής που αφουγράστηκαν το πνεύμα της εποχής και προνόησαν να διαφυλάξουν τη γονιμότητα τους με τη βοήθεια της επιστήμης. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τα ονόματα των Sofia Vergara, Maria Menounos, Whitney Cumming, Olivia Munn, Ελεονώρα Μελέτη, Μάγδα Τσέγκου και Σισσυ Φειδά.

 Σε ποιές γυναίκες απευθύνεται η κατάψυξη ωαρίων?

Η κατάψυξη ωαρίων είναι μια καινούργια μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, η οποία δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες να καταψύχουν τα ωάριά τους, ώστε να μπορούν να επιλέγουν πότε θα τεκνοποιήσουν. Η κατάψυξη ωαρίων ήδη έχει δώσει πολύ καλά αποτελέσματα και πολλά παιδιά παγκοσμίως έχουν γεννηθεί με αυτή τη μέθοδο.

Η κατάψυξη ωαρίων εφαρμόζεται κυρίως στις κάτωθι περιπτώσεις:

• Γυναίκες που θέλουν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για επαγγελματικούς ή κοινωνικούς λόγους. 

• Γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο και πρόκειται να ξεκινήσουν χημειοθεραπείες ή ακτινοβολίες. Είναι γνωστό ότι αυτές οι θεραπείες επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα.

• Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης.

• Για θρησκευτικούς λόγους ή λόγους ηθικής. Για παράδειγμα σε ζευγάρια που κάνουν προσπάθεια εξωσωματικής και δεν θέλουν να καταψύξουν έμβρυα για τους δικούς τους λόγους, γονιμοποιούμε κάποια ωάρια και τα υπόλοιπα τα καταψύχουμε.

 

Μέχρι ποιά ηλικία είναι εφικτή η υλοποίηση της κρυοσυντήρησης?

Όσο πιο νέα είναι μια γυναίκα, τόσο πιο αυξημένες είναι οι πιθανότητες να καταψυχθούν περισσότερα ωάρια αλλά και η ποιότητά τους να οδηγήσει σε επιτυχή γονιμοποίηση αργότερα.  

Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν ως όριο ηλικίας για την κατάψυξη ωαρίων τα 38 χρόνια, ωστόσο γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας δεν αποκλείονται, απλά μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχίας. Είναι σημαντικό ωστόσο να ξέρουν οι γυναίκες πότε η μέθοδος της κατάψυξης μπορεί να φέρει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Η κάθε γυναίκα θα πρέπει να κρίνεται από το γυναικολόγο αναπαραγωγής εντελώς εξατομικευμένα, με βάση όχι μόνο την ηλικία της, αλλά και το ορμονικό προφίλ της (λειτουργία και αποθέματα των ωοθηκών σε ωάρια). 

Ποιο είναι το κόστος;

Το κόστος για την κατάψυξη ωαρίων είναι παρόμοιο μ’ εκείνο της εξωσωματικής γονιμοποίησης με μια επιπλέον όμως χρέωση για τα ενέσιμα φάρμακα τα οποία δε χορηγούνται από τον ΕΟΠΥΥ και μια τυπική ετήσια συνδρομή κρυοσυντήρησης της τάξεως των 200-300 ευρώ.

 

Θα ήθελα να μου περιγράψεις με απλά λόγια τη διαδικασία που θα πρέπει να υποβληθεί μια γυναίκα προκειμένου να υλοποιηθεί η κρυοσυντήρηση και πόσος χρόνος απαιτείται για αυτό?

Η θεραπεία περιλαμβάνει τη διέγερση των ωοθηκών με ορμονικά σκευάσματα, η οποία διαρκεί περίπου 9-11 ημέρες, ώστε η γυναίκα να παράγει τον κατάλληλο αριθμό ωαρίων που θα καταψυχθούν. Ο αριθμός που θεωρείται ιδανικός είναι τα 10-15 ωάρια.

 

Η γυναίκα παρακολουθείται υπερηχογραφικά κατά τη διάρκεια της θεραπείας και η λήψη των ωαρίων γίνεται με τη μέθοδο της ωοληψίας. Η επέμβαση γίνεται με μια ελαφριά νάρκωση, ώστε να είναι ανώδυνη, και διαρκεί μερικά  λεπτά. Η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει στις επαγγελματικές της ασχολίες την ίδια ημέρα. Αφού γίνει η λήψη, τα ωάρια στη συνέχεια καταψύχονται στο εργαστήριο με τη μέθοδο της υαλοποίησης, όπου και μπορούν να παραμείνουν για πολλά χρόνια χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητα τους. Όταν η γυναίκα επιθυμεί να κάνει παιδιά, τα ωάρια αποψύχονται και προετοιμάζονται για να γονιμοποιηθούν στο εργαστήριο μαζί με το σπέρμα του άνδρα και τα έμβρυα που προκύπτουν τοποθετούνται στη μήτρα με μια απλή διαδικασία χωρίς νάρκωση (εμβρυομεταφορά).

Για τις γυναίκες που δεν επιθυμούν να γίνει  ωοθηκική διέγερση με ορμονικές ενέσεις, θα μπορούσε να γίνει η κρυοσυντήρηση και με το φυσικό κύκλο, να συλλέγεται  δηλαδή το ένα ωάριο που παράγεται κάθε μήνα. Ωστόσο είναι μια χρονοβόρα διαδικασία μέχρι να συγκεντρωθούν τα απαιτούμενα ωάρια.

Ποιά είναι η δική σου συμβουλή-προτροπή?

 Η επιστήμη σήμερα στέκεται σύμμαχος στις γυναίκες, δίνοντάς τους πίστωση χρόνου για να γίνουν μητέρες, παρέχοντας τους επιλογές προκειμένου να ιεραρχήσουν τα «θέλω» τους. Η  κατάψυξη ωαρίων αποτελεί μια επιλογή τολμηρή αλλά συνάμα σωτήρια για τις γυναίκες.Ωστόσο η κρυοσυντήρηση θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα μέτρο έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση που συνθήκες το απαιτούν. Το σημαντικό είναι  μια γυναίκα να μην αναβάλει την απόφαση να γίνει μητέρα, επειδή έχει κρυοσυντηρημένα ωάρια. Θα πρέπει να θυμάται ότι όσο πιο μικρή είναι σε ηλικία τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να αποκτήσει παιδί. Αντίθετα, όσο αυξάνουν τα χρόνια της, αυξάνονται οι δυσκολίες και τα προβλήματα που μπορεί να αποτρέψουν μια εγκυμοσύνη, ακόμα και με εξωσωματική. Με την κρυοσυντήρηση ο χρόνος «παγώνει» και μπορεί μια γυναίκα να αποκτήσει παιδί όταν το επιθυμεί και όχι όταν πρέπει.

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι  «το καλύτερο δώρο που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου», αυτό θα έλεγα σε μια γυναίκα που διστάζει να μπει σε αυτή την διαδικασία.

 

Πόσα ωάρια πρέπει να καταψυχθούν προκειμένου να υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες εγκυμοσύνης;

Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των ωαρίων που προορίζονται για κατάψυξη, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες εγκυμοσύνης. Θα πρέπει να τονιστεί ότι όσο πιο μικρή είναι η ηλικία της γυναίκας που υποβάλλεται σε κατάψυξη ωαρίων, τόσο καλύτερη αναμένεται να είναι και  η ποιότητα των ληφθέντων ωαρίων. Ο ιδανικός αριθμός ωαρίων θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 10-15. Για την λήψη του αριθμού αυτού θα πρέπει να αναφέρουμε οτι κάποιες γυναίκες (ιδιαίτερα αυτές μεγαλύτερης ηλικίας) μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν σε πολλούς κύκλους διέγερσης, προκειμένου να έχουν έναν καλό αριθμό κατεψυγμένων ωαρίων.

 

Για πόσο διάστημα μπορούν να συντηρηθούν τα ωάρια στην κρυοσυντήρηση; Τα μωρά που γεννιούνται από κρυοσυντηρημένα ωάρια είναι υγιή;

Τα ωάρια μπορούν να διατηρηθούν για περίπου δέκα χρόνια στην κρυοσυντήρηση. Έρευνες  δείχνουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για τα παιδιά που γεννιούνται από κρυοσυντηρημένα ωάρια και ότι έχουν τις ίδιες πιθανότητες να γεννηθούν υγιή όπως ακριβώς ισχύει και για τα υπόλοιπα παιδιά, που γεννιούνται είτε με τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης είτε φυσιολογικά. 

Ποιοί είναι οι ήρωες σου στην αληθινή ζωή?

Ήρωας για εμένα είναι κάτι το ιερό! Είναι αυτός που μοχθεί για ένα μεροκάματο, αυτός που αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας αλλά δεν τα παρατάει, αυτός που αποτυγχάνει αλλά συνεχίζει να κυνηγάει το όνειρο του.Σαν γυναικολόγος δεν θα μπορούσα να παραβλέψω τη γυναίκα που μεγαλώνει μόνη της τα παιδιά της, τη γυναίκα που έκανε μαστεκτομή αλλά πρέπει να παέι στην εργασία της για να μην χάσει τη δουλειά της, τη γυναίκα που έκανε πολλές εξωσωματικές και ελπίζει στο ακατόρθωτο...

Ήρωας για εμένα, με λίγα λόγια είναι αυτός που δεν έχει άλλη επιλογή από το να συνεχίσει να μάχεται...

Σε ποιά λάθη δείχνεις τη μεγαλύτερη επιείκια?

Τα λάθη είναι στην ανθρώπινη φύση. Όλοι οι άνθρωποι κάνουμε λάθη και όλοι αξίζουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Επιείκια μπορώ να δείξω σε όλα σχεδόν τα λάθη αρκεί να μην έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται διαρκώς. Εξάλλου όπως έλεγε και ο Μένανδρος «Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού».

 Τι είναι για εσένα ευτυχία?

Ευτυχία για εμένα είναι να βρίσκομαι κοντά σε ότι αγαπώ! Αγαπώ λοιπόν να κάνω απλά καθημερινά πράγματα, όπως το να βρίσκομαι κοντά στην οικογένεια μου, στο σπίτι μου και να ασχολούμαι με την επιστήμη μου.

Ποιό είναι το μεγαλύτερο μάθημα ζωής που έχεις πάρει μέχρι στιγμής?

Έχω πάρει ευτυχώς ή δυστυχώς πολλά μαθήματα ζωής μέχρι στιγμής. Το μεγαλύτερο όμως απ’όλα αυτά είναι να πιστεύω στον εαυτό μου γιατί με θέληση και σκληρή δουλειά όλα βρίσκουν το δρόμο τους αρκεί να το παλέψεις και αρκεί να το πιστέψεις.. Για μένα μάθημα ζωής είναι ότι ακόμα και αν κάτι φαίνεται ανέφικτο κάποιοες φορές, ό,τι αξίζει θα ανταμοιφθεί!

Ποιά είναι τα όνειρα σου σε προσωπικό όσο και επαγγελματικό επίπεδο?

Τα όνειρα μου για το μέλλον είναι να καταφέρω να βοηθήσω όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες να αποκτήσουν τη δική τους οικογένεια, να αγαπήσουν τον εαυτό τους και να τον φροντίσουν με τις προληπτικές εξετάσεις. Όσον αφορά εμένα, θα θεωρούσα πολύ όμορφο «όνειρο» να βρω έναν άνθρωπο που θα με ολοκληρώσει!

bottom of page