Η δυσπαρεύνια είναι ο ιατρικός όρος, που χρησιμοποιούμε, για να περιγράψουμε τον επίμονο και υποτροπιάζοντα πόνο, ο οποίος εμφανίζεται κατά τη σεξουαλική επαφή, ο οποίος εκτός από τον σωματικό πόνο μπορεί να δημιουργήσει και αρνητικά συναισθήματα στη γυναίκα.

​

Η αιτιολογία της επώδυνης επαφής ταξινομείται ανάλογα με το αν το άλγος εντοπίζεται κατά την διείσδυση στην είσοδο του κόλπο ή αν εμφανίζεται στο βάθος του κόλπου. Ο πόνος αυτός μπορεί να παρουσιάζεται ακόμα και σαν αίσθημα καύσου και να εμμένει και μετά το πέρας της σεξουαλικής επαφής αυτής ακόμα και για ώρες. Επίσης, μπορεί να εμφανίζεται μόνο κατά τη σεξουαλική επαφή ή  ακόμα και κατά τη χρήση ταμπόν.

Το άλγος που γίνεται αισθητό κατά την δείσδυση στον κόλπο μπορεί να οφείλεται σε:

​

1. Ελλιπή λίπανση του κόλπου

​

Ένα συνηθισμένο αίτιο ελλιπούς λίπανσης του κόλπου είναι η ανεπαρκής προσοχή, που  ενδεχομένως δίνεται, στα προκαταρκτικά της σεξουαλικής επαφής καθώς και σε ανεπαρκή σεξουαλική διέγερση, όπως π.χ. στα νεαρά ζευγάρια λόγω άγχους και απειρίας.

​

2.Μόλυνση - φλεγμονή του κόλπου

​

Μια από τις συχνότερες αιτίες της δυσπαρεύνιας είναι οι φλεγμονές του κόλπου που μπορεί να προκληθούν από μικροβιακή λοίμωξη ή από κάποιου είδους δερματοπάθεια καθώς και τοπικούς ερεθισμούς του αιδοίου ή του κόλπου. Θα πρέπει να αναφερθεί και η ενδεχόμενη αλλεργική αντίδραση στο λάτεξ του προφυλακτικού.

 

3.Εμμηνοπαυσιακές αλλαγές – Ατροφία κόλπου

​

Η ατροφία και η ξηρότητα του κόλπου λόγω εμμηνόπαυσης, μπορεί να ευθύνεται για την επώδυνη σεξουαλική επαφή. Αυτό σχετίζεται με  την έλλειψη οιστρογόνων που συμβαίνει όταν η γυναίκα παύσει να έχει έμμηνο ρύση και πολλές φορές έχει σαν αποτέλεσμα ατροφικές κολπίτιδες.

 

4.Θηλασμός-λοχεία

​

Τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι χαμηλά στο θηλασμό αλλά και εν γένει στην περίοδο που ακολουθεί τον τοκετό, για το λόγο αυτό στις περιπτώσεις αυτές μπορεί κατά τη σεξουαλική επαφή η γυναίκα να αναφέρει επιφανειακό πόνο. Επιπλέον, ο φυσιολογικός τοκετός συνδυάζεται μερικές φορές και με τραυματισμό του περινέου κατά τη διάρκεια του τοκετού. Οι τραυματισμοί αυτοί αποκαθίστανται άμεσα από το μαιευτήρα, αλλά μέχρι να ιαθούν

πλήρως αποτελούν αίτιο επιφανειακού πόνου κατά τη σεξουαλική επαφή.

​

5.Φάρμακα

​

Υπάρχουν διάφορα φάρμακα, η χορήγηση των οποίων έχει συνδεθεί με ανεπαρκή λίπανση του κόλπου. Τέτοια φάρμακα είναι κάποια αντικαταθλιπτικά, κάποια αντιυπερτασικά καθώς και αντισταμινικά. Τα αντισυλληπτικά χάπια ενδέχεται επίσης να μειώσουν τη σεξουαλική επιθυμία.

 

6.Σύνδρομο του Επώδυνου Αιδοίου ή αιδοιοδυνία

​

Είναι μια χρόνια κατάσταση στην οποία  το αιδοίο είναι τόσο ευαίσθητο που απλά το άγγιγμα της περιοχής προκαλεί στην γυναίκα εντονότατη δυσφορία. Όταν ο πόνος περιορίζεται στην περιοχή γύρω από το άνοιγμα του κόλπου ονομάζεται  Σύνδρομο προδρομίτιδας του αιδοίου (vulvar vestibulitis syndrome, VVS). Το κύριο σύμπτωμα είναι έντονος  πόνος στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, μαζί με αίσθημα καύσου, τσούξιμο, επώδυνη σεξουαλική επαφή και κνησμό. Ο πόνος μπορεί να είναι σταθερός ή περιστασιακός και μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια. Οι γυναίκες με σύνδρομο προδρομίτιδας του αιδοίου παρουσιάζουν συνήθως ψυχολογική δυσφορία, άγχος, κατάθλιψη, ντροπαλότητα και χαμηλή σεξουαλική αυτοεκτίμηση. Τείνουν να αποφεύγουν την αντιμετώπιση προβλημάτων ή να τα σωματοποιούν. 

​

7.Ανατομικοί παράγοντες

 

Ανατομικοί παράγοντες όπως διάφραγμα κόλπου, στενός ή ανελαστικός παρθενικός υμένας, στενός κόλπος, μπορούν να προκαλέσουν πόνο ή και αδυναμία πραγματοποίησης της σεξουαλικής επαφής. Λιγότερο συνήθεις αιτίες επιφανειακού πόνου κατά τη σεξουαλική επαφή είναι κάποιες συγγενείς ανωμαλίες των εξωτερικών γεννητικών οργάνων, όπως είναι η αγενεσία του κόλπου, η απουσία δηλαδή ενός πλήρως σχηματισμένου κόλπου, καθώς και ο άρρηκτος παρθενικός υμένας. 

​

8.Κολεόσπασμος​

​

Πρόκειται για μία ακούσια σύσπαση των μυϊκών τοιχωμάτων του κόλπου, η οποία μπορεί να καταστήσει τη διείσδυση του πέους ιδιαίτερα επώδυνη. Φαίνεται πως έχει ψυχολογικό υπόβαθρο καθώς έχει παρατηρηθεί πως κάτω από συνθήκες συναισθηματικής πίεσης συχνά συσπώνται και οι μύες του περινέου και ο κόλπος καθιστώντας την σεξουαλική επαφή επώδυνη.

​

9.Κύστη βαρθολινείου αδένα

​

Οι βαρθολίνειοι αδένες είναι δύο μικροί αδένες που βρίσκονται στην είσοδο του κόλπου και εκκρίνουν μέσω ενός αγωγού βλέννη που υγραίνει την είσοδο του κόλπου. Σε φυσιολογικές συνθήκες δεν ψηλαφώνται. Όταν ο αγωγός που μεταφέρει τη βλέννη προς τα έξω φράξει για κάποιο λόγο, συνήθως από κάποια φλεγμονή, ο αδένας διογκώνεται και μαζεύει υγρό σχηματίζοντας μια κύστη. Αν η κύστη μεγαλώσει αρκετά, μπορεί να δώσει συμπτώματα, δηλαδή πόνο και δυσπαρεύνεια.

​