3 Σεπτεμβρίου2018

10 απαντήσεις στα πιο συνηθισμένα ερωτήματα που απασχολούν τις γυναίκες για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων.

 

1. Τι είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων?

​

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων ( HPV: Human Papilloma Virus ) είναι ένας ιός που μολύνει το δέρμα και τους βλεννογόνους των ανθρώπων. Ο ιός περιέχει DNA στο γεννητικό του υλικό και τα κύτταρα του ανθρώπου αποτελούν τον ξενιστή τους. Στις μέρες μας έχουν αναγνωριστεί 200 διαφορετικοί τύποι ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, εκ των οποίων περίπου 40 έχουν συσχετισθεί με το γεννητικό σύστημα. Διακρίνονται σε υψηλού ή χαμηλού κινδύνου ανάλογα με την δυνατότητά τους να προκαλέσουν ανάπτυξη καρκινικών ή άλλων βλαβών. Κάποιες μορφές του HPV μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, ενώ κάποιες άλλες μορφές μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση, η οποία να επιφέρει προ-καρκινικές δυσπλασίες.

 

2. Πως μεταδίδεται ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων ;

 

Ο σεξουαλικά μεταδιδόμενος HPV εξαπλώνεται με την άμεση επαφή με την επιδερμίδα των γεννητικών οργάνων, των βλεννογόνων ή των σωματικών υγρών. Αδιαμφισβήτητα όμως οι σεξουαλικές επαφές αποτελούν την συχνότερη αιτιολογία μετάδοσης των ιών αυτών, χωρίς μάλιστα να απαιτείται πάντα πλήρης διείσδυση κατά τη σεξουαλική επαφή. Ο HPV μπορεί να μεταδοθεί είτε με τη συνουσία είτε με το στοματικό σεξ.

Ο HPV μπορεί να μεταφερθεί από τη μητέρα στο μωρό κατά τον τοκετό. Η έκθεση του μωρού στον ιό μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη των γεννητικών οργάνων ή του ανώτερου αναπνευστικού. Δεν αποκλείεται ο HPV να μεταδοθεί και μόνο με την επαφή με τα σωματικά υγρά μολυσμένου ατόμου, για παράδειγμα με τη χρήση κοινής πετσέτας. Οι πιθανότητες λοίμωξης με τον τρόπο αυτό ωστόσο είναι ελάχιστες αλλά όχι μηδενικές. Τέλος, με τη χρήση ξυραφιού μπορεί να γίνει διασπορά των κονδυλωμάτων στην γύρω περιοχή.

 

3. Τι προκαλεί ο ιός HPV σε μία γυναίκα που θα τον “κολλήσει”;

 

Ο ιός είναι ασυμπτωματικός και δεν γίνεται αντιληπτός από την ασθενή παρά μόνο στην περίπτωση ανάπτυξης γεννητικών (οξυτενών) κονδυλωμάτων στα έξω γεννητικά όργανα. Τα συμπτώματα σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι προφανή και είναι σαν ογκίδια, αρχικά μεγέθους λίγων χιλιοστών με ανθοκραμβοειδή (σαν κουνουπίδι) επιφάνεια και με την πάροδο του χρόνου αυξάνονται σε μέγεθος, αποκτούν μίσχο ή συνενώνονται μεταξύ τους. Είναι ανώδυνα, με χρώμα από ρόδινο έως καφεοειδές. Μπορεί  να είναι μονήρη ή πολλαπλά. Τα κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και μήνες μετά την επαφή με ένα μολυσμένο άτομο.

Τα στελέχη υψηλού κινδύνου δεν προκαλούν εμφανή συμπτώματα, ουσιαστικά ο ιός HPV προκαλεί στην προκειμένη περίπτωση μια σιωπηλή λοίμωξη. Η διάγνωση της λοίμωξης μπορεί να γίνει μόνο με το τεστ παπ. Οι υψηλού κινδύνου τύποι HPV μπορεί να προκαλέσουν στη γυναίκα  καρκίνο τραχήλου μήτρας. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η παρουσία αυτών των στελεχών δεν σημαίνει ότι θα αναπτυχθεί αναπόφευκτα καρκίνος, αλλά μόνο ότι υπάρχει αυξημένη πιθανότητα και οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να βρίσκονται σε πιο στενή παρακολούθηση. 

 

4. Τι προκαλεί ο ιός αυτός σε έναν άνδρα που θα τον “κολλήσει” ;

 

Για τους περισσότερους άνδρες, ο ιός είναι υποκλινικός (αόρατος). Ο άνδρας φαίνεται ότι είναι κυρίως φορέας της λοίμωξης (μεταφέρει και μεταδίδει τον ιό HPV, δεν νοσεί), ενώ συγχρόνως αποδεικνύεται ικανότερος ο ανδρικός οργανισμός να υποστρέφει τις προκληθείσες από τον ιό βλάβες. Οι καλοήθεις τύποι μπορεί να προκαλέσουν την ανάπτυξη οξυτενών κονδυλωμάτων όπως και στη γυναίκα.

 

 

5. Σε ποιές περιοχές του σώματος μπορούν να εμφανιστούν τα κονδυλώματα;

​

Κονδυλώματα μπορούν να εμφανιστούν στις γυναίκες στο αιδοίο, στον κόλπο, στην περιπρωκτική χώρα, στη βουβωνική χώρα και στον τράχηλο της μήτρας. Στους άντρες στο πέος, στο όσχεο, στην περιπρωκτική χώρα, στη βουβωνική χώρα. Τέλος ο ιός μπορεί να προσβάλλει και τη στοματική κοιλότητα.

 

6. Πώς μπορώ να προφυλαχτώ από τον ιό; Το προφυλακτικό με προστατεύει;

 

Η αποχή από τις σεξουαλικές επαφές ή η μονογαμική σχέση με επίσης μονογαμικόσύντροφο μπορούν να αποτρέψουν τη λοίμωξη από τον ιό. Σε διαφορετικήπερίπτωση ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης από τον ιό είναι ο εμβολιασμός με το HPV εμβόλιο προ της ενάρξεως των σεξουαλικών επαφών. Τα προφυλακτικά χρησιμοποιούμενα με το σωστό τρόπο μπορεί να βοηθήσουν και να παρέχουν προστασία, μειώνοντας την πιθανότητα μετάδοσης του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, δεν μπορεί όμως να την αποκλείσει πλήρως. Η λοίμωξη από τον ιό HPV μπορεί να προληφθεί μόνο με τον εμβολιασμό και τη χρήση προφυλακτικού

 

 

 

7. Σε πόσο χρόνο από τη λοίμωξη από τον ιό θα νοσήσω;

 

Ο ιός μπορεί να παραμείνει στον οργανισμό μας εβδομάδες, χρόνια ή ακόμη και ολόκληρη τη ζωή μας χωρίς να δείχνει σημεία ύπαρξης. Από την άλλη μια HPV λοίμωξη μπορεί να είναι η αιτία εμφάνισης οξυτενών κονδυλωμάτων, ελκών ή δυσπλασίας στον τράχηλο της μήτρας μετά από λανθάνουσα περίοδο μηνών ή και σειρά ετών. Ωστόσο, το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί συνήθως από τη στιγμή της λοίμωξης μέχρι την εμφάνιση των κλινικών αλλοιώσεων στο τραχηλικό επιθήλιο κυμαίνεται συνήθως από 6 εβδομάδες έως 8 μήνες.

 

 

8. Υπάρχουν εξετάσεις ανίχνευσης της λοίμωξης από τον ιό?

 

Το τεστ Παπανικολάου αποτελεί την εξέταση μέσω της οποίας αναγνωρίζονται τα προσβεβλημένα από τον ιό HPV κύτταρα (κοιλοκύτταρα) καθώς και οι μεταγενέστερες αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας. Η μόλυνση από αυτούς τους ιούς είναι δυνατό να προκαλέσει διαφόρων βαθμών προκαρκινικές αλλοιώσεις, χαμηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές βλάβες, σπανιότερα υψηλόβαθμες και σπανιότατα καρκινικές.

Η διάγνωση της μόλυνσης στις γυναίκες γίνεται και με το HPV DNA test το οποίο μπορεί να δείξει τον τύπο του HPV που έχει μολύνει μια γυναίκα.

Σε περίπτωση παθολογικών τεστ Παπ οι γυναίκες εξετάζονται συνήθως περαιτέρω. Αυτό μπορεί να περιλάβει την κολποσκόπηση ή και μια βιοψία.

 

 

 

9. Πώς αντιμετωπίζονται τα κονδυλώματα;

 

Η θεραπεία των κονδυλωμάτων δεν είναι πάντοτε εύκολο ζήτημα. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία για τoν HPV αλλά μόνο για τα συμπτώματα που προκαλεί η λοίμωξη. Τα κονδυλώματα απαιτoύν συνήθως την ιατρική παρέμβαση, αν και δεν είναι σπάνιες oι φoρές κατά τις oπoίες εξαφανίζoνται αυτόματα (περίπου 30%), προφανώς ως απoτέλεσμα της επιτυχoύς ενεργoπoίησης τoυ ανοσοποιητικού συστήματος. Κατά ανάλoγo τρόπo, oι δυσπλαστικές αλλoιώσεις είναι επίσης δυνατόν, ιδίως όταν είναι μικρού βαθμoύ, είτε να υπoστραφoύν αυτόματα. Τα οξυτενή κονδυλώματα του δέρματος μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά, με φάρμακα, κρυοθεραπεία ή καυτηρίαση.

Υπάρχουν και διάφορες επιλογές διαθέσιμες για την αφαίρεση των ενδοεπιθηλιακών βλαβών. Ο στόχος οποιασδήποτε θεραπείας είναι να αφαιρεθούν τα ανώμαλα κύτταρα εάν αυτά επιμένουν ή προκαλούν τουλάχιστον μέτριες βλάβες. Τέτοιες θεραπείες περιλαμβάνουν την κρυοθεραπεία, την εξάχνωση με Laser καθώς και τη μέθοδο LEETZ καθώς και την κωνοειδή εκτομή του τραχήλου.

Περαιτέρω ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος θα λειτουργήσει θετικά στοχεύοντας στη ριζική αντιμετώπιση της λοίμωξης. Συνιστάται έτσι η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή σωματικού και ψυχικού στρες και η υγιεινή διατροφή. Σε περιπτώσεις επανειλημμένων υποτροπών καλόν είναι να ελέγχονται άλλα αίτια ανοσοκαταστολής (HIV μόλυνση, διαβήτης κλπ).

 

 

10. Τι είναι το εμβόλιο για τον HPV;

 

Το εμβόλιο έναντι του HPVσχεδιάστηκε, παρασκευάσθηκε και μελετήθηκε με σκοπό την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων νοσημάτων που προκαλούνται από τον ιό (οξυτενή κονδυλώματα). Το νέο εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που κυκλοφορεί, παρέχει προστασία από 7 καρκινογόνους (υψηλού κινδύνου) και 2 χαμηλού κινδύνου τύπους του ιού.

Το εμβόλιο για τον HPV πρέπει να γίνεται από όλες τις κοπέλες και όσο πιο νωρίς γίνεται. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, τα κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών πρέπει να θωρακίζονται με το εμβόλιο έναντι του HPV. Ο έγκαιρος εμβολιασμός πριν την έκθεση στον ιό προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη προστασία και για αυτό το λόγο το εμβόλιο χορηγείται δωρεάν μέχρι τα 18 έτη. Ωστόσο, ακόμα και αν μία γυναίκα έχει μολυνθεί με τον ιό HPV και μάλιστα με ογκογόνο στέλεχος, θα προστατευθεί από τα υπόλοιπα ογκογόνα στελέχη του ιού, άρα έχει να ωφεληθεί σημαντικά με τον εμβολιασμό. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι το εμβόλιο έχει τις συνήθεις παρενέργειες των εμβολίων, δηλαδή μπορεί να προκληθεί τοπικός ερεθισμός (ερυθρότητα ή οίδημα) στο σημείο που γίνεται η ένεση, χαμηλός πυρετός, ελαφρά ζάλη ή αλλεργικές αντιδράσεις.

​

​

​

Μαριλή Ασκοξυλάκη    

μαιευτήρας-γυναικολόγος