Email : m.askoxylaki@gmail.com
Τηλ : 210 89 82 410 | Κιν : 693 28 75 806
Ιατρείο : Αγγέλου Μεταξά 31 , Γλυφάδα
4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018
10 + 1 ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ
1. Μύθος: Όσο μεγαλύτερη είναι η γυναίκα, τόσο μειώνεται η επιτυχία της εξωσωματικής.
Αλήθεια: Η ποιότητα των ωαρίων και η ωοθηκική εφεδρεία (τα ωάρια που διαθέτουν ακόμα στις ωοθήκες των γυναικών) φθίνουν πολύ γρήγορα μετά τα 35 και ιδιαίτερα μετά τα 40 έτη. Ωστόσο, η μήτρα δεν φθίνει με την ηλικία και γι’ αυτό η νομοθεσία επιτρέπει την εξωσωματική στις ηλικίες έως και 50 ετών. Αν λοιπόν μια γυναίκα έχει κρυοσυντηρήσει ωάρια σε νεαρή αναπαραγωγική ηλικία ή χρησιμοποιεί ωάρια από νεαρή δότρια, η βιολογική ηλικία της αποκτά μικρότερη σημασία για την επιτυχία της εξωσωματικής.
2. Μύθος: Τα κατεψυγμένα ωάρια είναι λιγότερο αποτελεσματικά από τα φρέσκα .
Αλήθεια: Η ποιότητα των ωαρίων εξαρτάται κατ’ αρχάς από την ηλικία της γυναίκας. Αυτός είναι και ο λόγος που η κρυοσυντήρηση (κατάψυξη) των ωαρίων συνιστάται να γίνεται ιδανικά στις ηλικίες 30-36 ετών ή και νωρίτερα ακόμα, αν είναι εφικτό. Όταν τα ωάρια λαμβάνονται και καταψύχονται με σύγχρονες μεθόδους (υαλοποίηση) σε νεαρή αναπαραγωγική ηλικία, η αποτελεσματικότητά τους είναι παραπλήσια με εκείνη των φρέσκων ωαρίων. Ειδικά στις γυναίκες που περνούν την ηλικία των 40 ετών, τα ωάρια έχουν μειωμένη ποιότητα και εξαιτίας αυτού μειωμένο ποσοστό εμφύτευσης και ολοκλήρωσης της εγκυμοσύνης, επομένως σε αυτές τις γυναίκες τα φρέσκα ωάρια είναι αυτά με το μειωμένο ποσοστό
αποτελεσματικότητας.
3. Μύθος: Τα φάρμακα της εξωσωματικής προκαλούν καρκίνο στη γυναίκα.
Αλήθεια: Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα φάρμακα που χορηγούνται για τη διέγερση των ωοθηκών είναι ασφαλή, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Ειδικά σε ό,τι αφορά τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών, έχουν γίνει πολλαπλές έρευνες για την πιθανή σχέση τους με τα ορμονικά φάρμακα της εξωσωματικής, χωρίς ποτέ να έχει αποδειχτεί πως υπάρχει αιτιολογική συσχέτιση, με την προϋπόθεση βέβαια ότι χρησιμοποιούνται τα δοσολογικά σχήματα και τηρούνται οι κανόνες που ορίζουν οι κατεθυντήριες οδηγίες. Για κάθε ενδεχόμενο, όμως, βασικό στοιχείο ελέγχου πριν από την έναρξη της ορμονικής θεραπείας σε μία γυναίκα είναι η λεπτομερής λήψη ιστορικού, η αναγνώριση τυχόν παραγόντων κινδύνου και η διεξαγωγή προληπτικών ελέγχων (π.χ. τεστ Παπανικολάου, υπέρηχος μαστού, μαστογραφία, υπερηχογράφημα γεννητικών οργάνων).
4. Μύθος: Είναι αδύνατο να πετύχει με την πρώτη προσπάθεια η εξωσωματική.
Αλήθεια: Για την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες, όπως η ηλικία της γυναίκας και η αιτία της υπογονιμότητάς της. Σε γενικές γραμμές είναι πιθανότερο να πετύχει με την πρώτη προσπάθεια η εξωσωματική σε νεότερες ηλικιακά γυναίκες (κάτω από 35 ετών) που έχουν για παράδειγμα απόφραξη στις σάλπιγγες, παρά σε γυναίκες πάνω από 40 ετών με σοβαρή ενδομητρίωση. Ούτε στη μια περίπτωση, όμως, ούτε στην άλλη αποκλείται να συμβεί - απλώς είναι διαφορετικές οι πιθανότητες.
5. Μύθος: Υπάρχει όριο στον αριθμό εξωσωματικών.
Αλήθεια: Παρόλο που σε επιστημονικό και νομικό επίπεδο δεν υπάρχει όριο στον αριθμό των εξωσωματικών που μπορεί να κάνει ένα ζευγάρι, συνήθως αν δεν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη μετά από δύο με τρείς κύκλους θα πρέπει να γίνεται επανεκτίμηση της κατάστασης. Εφόσον κριθεί ότι ο οργανισμός της ασθενούς καλύτερα να μην επιβαρύνεται από την πολλαπλή λήψη των φαρμάκων της εξωσωματικής καταφεύγουμε σε εξωσωματική με φυσικό κύκλο. Με τη διαδικασία αυτή συλλέγεται κάθε μήνα το ένα και μοναδικό ωάριο, που παράγει η γυναίκα φυσιολογικά, γονιμοποιείται στο εργαστήριο και εμφυτεύεται στη μήτρα, χωρίς να χρειάζεται να πάρει κάποια φάρμακα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να επαναλάβει τη διαδικασία όσες φορές θέλει.
6. Μύθος: Το σώμα μου θα επηρεασθεί από τη λήψη των ορμονών.
Αλήθεια: Στην πλειονότητα των γυναικών που λαμβάνουν φαρμακευτική διέγερση για προσπάθεια IVF η λήψη των ορμονών δεν προκαλεί κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Σε μικρό ποσοστό παρουσιάζονται ελαφριά οιδήματα ή μικρή κατακράτηση, συμπτώματα όμως που είναι εύκολα ανεκτά και χωρίς ιδιαίτερη ιατρική αξιολόγηση.
7.Μύθος: Όσα περισσότερα έμβρυα μεταφερθούν κατά την εμβρυομεταφορά τόσο περισσότερες πιθανότητες έχω να μείνω έγκυος.
Αλήθεια: Η εθνική νομοθεσία ορίζει πως ο αριθμός των εμβρύων δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία για γυναίκες κάτω των 40 ετών και τα τέσσερα για γυναίκες άνω των 40 ετών. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σωστή αξιολόγηση και επιλογή των εμβρύων.Διεθνώς παρατηρείται η τάση για μείωση του αριθμού των μεταφερόμενων εμβρύων στο ένα, αφού η πολύδυμη κύηση θεωρείται πλέον παρενέργεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης και όχι σημαντικό επίτευγμα, όπως παλαιότερα. Εξάλλου οι μελέτες έχουν αποδείξει ότι η μεταφορά ενός κατεψυγμένου εμβρύου έχει μεγαλύτερα ποσοστά επίτευξης κύησης από τη μεταφορά περισσοτέρων «φρέσκων» εμβρύων καθώς τα κατεψυγμένα έμβρυα υπερέχουν, προφανώς είναι τα πιο δυνατά ώστε να αντέξουν στη διαδικασία της κατάψυξης επί αρκετούς μήνες.
8.Μύθος: Με την εξωσωματική μπορεί το ζευγάρι να διαλέξει το φύλο του μωρού.
Αλήθεια: Η επιλογή του φύλου είναι κάτι που αναπτύχθηκε πριν από 10-15 χρόνια και θεωρητικά μπορεί να γίνει με ανάλυση του DNA του εμβρύου. Ωστόσο η διαδικασία αυτή είναι παράνομη στη Ευρώπη και οι γιατροί δεν μπορούν να διαλέξουν το φύλο του μωρού ακόμα κι όταν το ζευγάρι κάνει εξωσωματική. Βεβαίως, αν υπάρχουν γενετικές ανωμαλίες στους γονείς είναι δυνατόν με την βοήθεια της προεμφυτευτικής διάγνωσης να επιλέξουμε τα υγιέστερα έμβρυα για μεταφορά στην μήτρα.
9. Μύθος: Η γυναίκα που μένει έγκυος με εξωσωματική, πρέπει να γεννήσει με καισαρική.
Αλήθεια: Πολλές γυναίκες που θέλουν να κάνουν εξωσωματική διστάζουν γιατί δεν θέλουν να μπουν στην διαδικασία της καισαρικής, αλλά πρέπει να ξέρουν ότι η εξωσωματική δεν αποτελεί εξ ορισμού ένδειξη για καισαρική. Αντίθετα, πάρα πολλές γυναίκες που μένουν έγκυοι με εξωσωματική, αποκτούν τα μωρά τους με φυσιολογικό τοκετό. Αν η εγκυμοσύνη εξελίσσεται ομαλά και δεν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι (π.χ. πολύδυμη κύηση ή κάποια επιπλοκή της κύησης) η γυναίκα ασφαλώς και μπορεί να γεννήσει φυσιολογικά. Αυτό είναι κάτι που θα το αποφασίσει μαζί με τον γιατρό της.
10. Μύθος: Η εγκυμοσύνη από εξωσωματική γονιμοποίηση έχει επιπλοκές.
Αλήθεια: Αυτό δεν ισχύει, εφόσον έχουμε νέες έγκυες που κυοφορούν ένα μόνο έμβρυο. Όταν συγκρίνουμε κυήσεις με ένα έμβρυο, τότε δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά όσον αφορά τις αποβολές ή την πιθανότητα πρόωρου τοκετού μεταξύ κυήσεων από εξωσωματική και κυήσεων από αυτόματη σύλληψη. Αυτό που αυξάνει την πιθανότητα επιπλοκών είναι η περίπτωση των δίδυμων και ιδιαίτερα των πολύδυμων κυήσεων. Η πιθανότητα για παράδειγμα πρόωρου τοκετού αυξάνει σημαντικά στις πολύδυμες κυήσεις. Επίσης, γυναίκες μεγαλύτερες, δηλαδή άνω των σαράντα, που μένουν έγκυες με εξωσωματική έχουν πιο αυξημένο ρίσκο επιπλοκών, όπως να παρουσιάσουν για παράδειγμα υπέρταση ή διαβήτη εγκυμοσύνης, λόγω της αυξημένης όμως ηλικίας κι όχι λόγω της εξωσωματικής. Ακόμη και σε μεγάλες έγκυες, όμως, που κυοφορούν δίδυμα, η εγκυμοσύνη μπορεί να εξελιχθεί ομαλά και τα όποια προβλήματα προκύψουν να αντιμετωπιστούν, επειδή η παρακολούθηση από τον γιατρό είναι πιο στενή με στόχο την καλύτερη πρόληψη.
11. Μύθος: Τα μωρά της εξωσωματικής έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και μαθησιακά προβλήματα.
Αλήθεια: Δεν υπάρχει καμία έρευνα που να δείχνει ότι οι τεχνικές της εξωσωματικής είναι αιτία οποιουδήποτε καρκίνου της παιδικής ηλικίας. Από την άλλη, τα παιδιά που γεννιούνται με εξωσωματική γονιμοποίηση έχουν την ίδια φυσική και πνευματική ανάπτυξη με οποιοδήποτε άλλο παιδί ίδιου φύλου και αντίστοιχης ηλικίας που έχει γεννηθεί με φυσιολογική σύλληψη. Τα μόνα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στα παιδιά που γεννιούνται με εξωσωματική γονιμοποίηση οφείλονται στην προωρότητα, εφόσον βέβαια έχουμε πολύδυμες κυήσεις ως αποτελέσματα εξωσωματικών και εφόσον αυτές καταλήξουν σε πρόωρους τοκετούς. Η προωρότητα συνδέεται με επιπλοκές που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία, καθώς και τη φυσική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού.
Μαριλή Ασκοξυλάκη
Μαιευτήρας-γυναικολόγος